Heshima , TABIA NJEMA AU uungwana (ETIQUETTE)
Mheshimu Mungu,
Heshimu watu,
Jiheshimu
Heshimu mali za watu
Uwe wakili mzuri wa Mali na viumbe vya MUNGU
Zinajumuisha yote yanayohusu tabia njema na kila mtu anakumbuka hayo juu!
Huo ndiyo muhtasari wa adabu NJEMA.
ADABU KWA WATOTO NA WATU WAZIMA AU UUNGWANA NDIYO NINI?
Watoto na watu wakubwa,Wanapaswa Kujua
Ukorofi wa mtoto wako sio wa kukusudia kila wakati.
Wakati mwingine watoto hawatambui ni kukosa adabu kukatiza, kuchokonoa pua zao, au kuzungumza kwa sauti ya juu wakionakwamba mwanamke anayetembea mbele yao ana mguu mmoja!
Na kwa mahangaiko na misukosuko ya maisha ya kila siku, mama na baba walio na shughuli nyingi huwa hawana wakati wa kuzingatia ufundishaji wa adabu. Lakini ikiwa utaikazania Mambo haya 36 za lazima, utalea mtoto mwenye adabu, mkarimu, anayependwa kwa neema ya MUNGU. Twajua uzazi ni mwenye dhambi mmoja kumkuza mwenye dhambi mwingine!. Ila Neema ya MUNGU inatosha safarini!
1. Wakati wa kuuliza kitu, sema "Tafadhali au naomba."
2. Unapopokea kitu, sema "Asante."
3. Usisumbue watu wazima ambao wanazungumza isipokuwa kama una dharura. Wataijia shida yako na kukujibu watakapomaliza kuzungumza.
4. Ikiwa unahitaji kupata umakini wa mtu mara moja, "samahani" ndiyo njia ya adabu zaidi ya wewe kuingia kwenye mazungumzo yao.
5. Unapokuwa na shaka yoyote juu ya kufanya kitu, omba ruhusa kwanza. Inaweza kukuokoa kutoka kwa masaa mengi ya huzuni baadaye.
6. Ulimwengu hauna nia ya kile usichokipenda. Weka maoni hasi kwako, au kati yako na marafiki wako, na nje ya masikio ya watu wazima.
7. Usitoe maoni juu ya tabia za watu wengine isipokuwa, kuwapongeza, ambayo inakubalika kila wakati ikiwa una hasi mchukue pembeni kwa maneno ya upendo kumwambia.
8. Wakati watu wanakuuliza hali yako, waambie usikae kimya ukisalimiwa, kisha uwaulize wakoje.
9. Unapotumia wakati nyumbani kwa rafiki yako, kumbuka kuwashukuru wazazi wake kwa kuwa wamekupenda kukupa wakati mzuri uliokuwa nao.
10. Bisha kwenye milango iliyofungwa - na subiri kuona ikiwa kuna majibu - kabla ya kuingia. Na hasa chooni
11. Unapopiga simu, jitambulishe kwanza kisha uulize ikiwa unaweza kuzungumza na mtu unayempigia.
12. Kuwa na shukrani na sema "asante" kwa zawadi yoyote unayopokea. Katika barua-pepe, barua ya shukrani iliyoandikwa kwa mkono inaweza kuwa mvuto mkubwa.
13. Kamwe usitumie lugha chafu mbele ya watu wazima. Watu wazima tayari wanajua maneno hayo yote, matusi sio maneno halisi au kweli ni kutaka kumkasirisha mtu na tena hayafurahishi.
14. Usiite watu majina ya kashida. Wakolosai 4: 5-6
15. Usimdhihaki mtu yeyote kwa sababu yoyote. Kumdhihaki kunaonyesha wengine wewe ni dhaifu, na kumuandikia mtu mwingine ni ukatili. Waefeso 4:29
16. Hata kama mchezo au mkusanyiko ni wa kuchosha, kaa kwa utulivu na ujifanye unavutiwa. Wasanii na watangazaji wanafanya bidii na wanachukua mida yao.
17, Ukigongana na mtu, sema mara moja "Samahani."
18. Funika mdomo wako wakati wa kukohoa au kupiga chafya, na usichokonoe pua yako hadharani .
Pia usikojoe hadharani labda kuwe na dharura tu!
19. Unapopita mlangoni, angalia ikiwa unaweza kumfungulia mtu mwingine.
20. Ukikutana na mzazi, mwalimu, au jirani akifanya kazi kwa jambo fulani, uliza ikiwa unaweza kusaidia. Ikiwa wanasema "ndio," fanya hivyo - unaweza kujifunza kitu kipya. Na wakati mwingine angalia hali na anza kusaidia, labda ukatazwe.
21. Wakati mtu mzima anakuuliza msaada, fanya bila kunung'unika na kwa tabasamu.
22. Mtu anapokusaidia, sema "asante." Mtu huyo atataka kukusaidia tena. Hii ni kweli haswa na waalimu shuleni, kanisani na jamii. Waandikie shukurani ya dhati wakati mwingine
23. Tumia vyombo vya kula vizuri. Ikiwa haujui jinsi ya kufanya hivyo, waombe wazazi wako wakufundishe au waangalie kile watu wazima hufanya-kisu, uma, kijiko.
24. Weka kitambaa kwenye mapaja yako; na kitumie kuifuta midomo wako inapobidi (huu ni utamaduni wa wenye hivi vitu).
25. Usichukue vitu mezani vilivyo mbali; uliza chakula kipitishwe.
Salamia watu, sasa kwa sababu ya kushikana mkono kwa Corona imeondolewa, lakini usipuuze watu wanakubali
27. Usiwe mtu wa jazba au ugomvi, na ukitokea tafuta njia ya kusuluhisha na kuwa mtengeneza amani. Wakolosai 1: 20-21
Kuwa mwema, na adabu kwa masikini, wahitaji, wageni, wajane na yatima
Kuwa na heshima kwa wote, na ujue jinsi ya kuzungumza na wale ambao ni wakubwa kwako. 2 Wafalme 2: 23-24. Mambo ya Walawi 19:32
30. Usiwe mvivu, kila wakati uwe mchapakazi, usile jasho la wengine 2Wathesalonike 3: 7-10
31. Heshimu watu wake/waume wa wengine kwa maneno na matendo. Epuka kuwa na tabia mbovu za uchafu.
32. Heshimu maisha ya wengine na viumbe, usiwadhuru kwa njia yoyote. Labda wawe panya, mbu au mende yaani wanyama wa kudhuru. 1 Wakorintho 13: 5
33. Heshimu mali ya watu wengine unapowatembelea,
Wafilipi 2: 3
34. Heshimu sheria za nyumba unayotembelea, na uombe ruhusa ikiwa lazima uende na watoto wao au uwape chakula au zawadi
35. Watendee wengine vile vile ungetaka wakutendee wewe. 1 Petro 3: 8
36. Watendee watu ambao hawastahili fadhili na fadhili nao wataona aibu na kujifunza Luka 6:32
Jinsi ya kufundisha
1. Anza mapema.
2. Elezea kusudi ya ya tabia unayojaribu kusisitiza kufundisha.
3. Fanya kujifunza tabia mpya kuwa tendo la kufurahisha na lenye zawadi
4. Kumbuka umri wa mtoto wako na yale anayoweza kujifunza ka umri huo
5. Onyesha kwa tabia yako zaidi kuliko kufundisha. Mfano ndiyo mwalimu mkuu
Watu wanasema wanafunzi wa Maksi C hufanya vizuri kwenye adabu, kwa sababu wanafanya bidii kuwa wa mahuhusiano
share haya na wengine
Momadi Masaka
Samaritan Laymen Ministries, of New Jersey
No comments:
Post a Comment